صلوات در لغت به معنای دعاست و نماز را به جهت شامل بودن بر دعا صلاه می گویند در حال حاضر ، در عرف مردم ، صلوات را بر دو چیز اطلاق می کند : یکی درود و دعایی است خاص که مضمونش استدعای رفعت درجه و ازدیاد قرب حضرت محمد (ص) است معنای دوم صلوات نماز است .

بعضی معتقدند صلواه از تصلیه مشتق شده است که به معنای متابعت است یعنی نماز تابع شارع است به عبارتی تابع خداوند است بعضی گفته اند : صلوات از صله مشتق شده است و نماز حقیقتی است که در حال نماز از خلق ، منفصل و به خالق ، متصل می گردد و نمازگزار رابطه تقرب عبد است به معبود و صلواه واسطه اتصال امت است به حضرت رسول (ص) .

بعضی صلوات از سوی حق تعالی را پنج معنی کرده اند : رحمت ، مغفرت ، ثناء ، تذکیه ، کرامت

بعضی از علمای علم حروف می گویند : صلوات ، مرکب است ، به شرح زیر : صاد : صلوات از صمد است که از اسماء خداوند است .لام : صلوات از لطیف است که از اسماء خداوند است .واو: صلوات از واحد است که از اسماء خداوند است هاء : صلوات از هادی است که از اسماء خداوند است .بعضی می گویند : صلوات یعنی تسلیم شدن ، یعنی تسلیم نماید خود را برای کسی که خدا او را وصی و خلیفه خود گردانیده است .

محمد یعنی بسیار ستودن و بسیار ستایش کردن .

سزاوار است که محمد را بسیار ستایند یعنی به هر ستایشی ستوده شود و لذا اسم محمد به صلوات اختصاص داده شده و بعضی ها گفته اند که محمد و احمد مشتق از حمید است و حمید یعنی حامد یعنی ستاینده و معنای محمود یعنی ستوده .خدا دو اسم مبارک حامد و محمود را اختصاص داده به حضرت رسول (ص) در مقام ستودن حق تعالی احمد است یعنی از همه کس بیشتر ستایش گر خداست و در مقام ستوده شدن محمد است یعنی بیشتر از همه کس ستایش کرده شده است . 

شفای مریض با صلوات

زنی شفای پسر کر و کور خود را از حضرت رسول (ص) خواست آن حضرت فرمود : برو بر من بسیار صلوات بفرست آن زن هم به هر قدمی که بر می داشت یک صلوات می فرستاد .چون به خانه رسید پسر او سالم شد نزد حضرت برگشت و سلامتی پسرش را به آن حضرت گفت .حاضرین شاد شدند جبرئیل نازل شد و گفت : خداوند می فرماید : چنانچه اعضای این پسر را به برکت صلوات بر تو و آل تو شفا دادم ، روز قیامت نیز به برکت صلوات بر تو ، گناهان امت را می بخشم .